Bạn hãy thử nghĩ lại mà xem, đã bao lần, biết bao tình huống, biết bao thông điệp, bao nhiêu cảm xúc…muốn diễn đạt hay chia sẻ cho người khác thấu hiểu trọn vẹn. Muốn diễn đạt thật nhiều, muốn nói thật nhiều mà ngôn từ bị khóa lại hay chỉ nhỏ giọt như cà phê đen do không biết cách khơi thông.
Hay như dòng suối đang bị chặn đứng, trong khi nguồn năng lượng bên trong vô cùng dạt dào muốn tuôn chảy mà bị lấp lối. Tôi rất hiểu được cảm xúc lúc đó là như thế nào.
Lúc đó Tôi muốn gì? Muốn đạp tan sự bế tắc, muốn tuôn chảy ngôn từ như những diễn giả, như dòng suốt ào ạt chảy, như nồi cơm Thạch Sanh dùng mãi không bao giờ cạn. Tất nhiên, Tôi không có ý xúi dại các Bạn nói nhiều, nói dong dài, nói dài nói dai thành nói dại.
Bài viết sau sẽ vẽ đường cho Bạn cách diễn tả trọn vẹn thông điệp muốn truyền tải, nói ý nào ra ý đó, viết câu nào chuẩn câu đó.
Nếu đã đồng hành cùng Tiếng Anh, chắc hẳn bạn đã biết rằng, những yếu tố cơ bản cấu thành câu: danh từ (nouns), động từ chính (main verbs), tính từ (adjectives), trạng từ (adverbs). Chúng được gọi là content words (những từ mang nội dung chính). Đây là những từ loại mang thông tin nhiều nhất so với các từ loại khác. Đó là những gam màu cơ bản để vẽ nên một bức tranh cũng như trong câu thì không thể thiếu một trong những thành tố đó.
Lấy ví dụ: Learning English is a good opportunity to advance your career. Thì “Learning English, good opportunity, advance và your career” là những viên gạch nền tảng nhất và chứa nhiều thông điệp nhất trong câu, chúng là content words.
Muốn câu được mềm mại, trơn tru, liên kết giữa các thành tố với nhau, thì function words đảm nhận chức năng đó. Chắc các Bạn đã đoán ra, chúng bao gồm: giới từ (prepositions trợ động từ (auxilary verbs), liên từ (conjunction), mạo từ (articles) hay phân từ (participles). Cũng có thể gọi function words là grammatical words. (từ có chức năng về mặt ngữ pháp). Chúng có ý nghĩa về mặt ngữ pháp, giúp câu có tính liên kết, sẽ dễ dàng nhận biết về mặt thời gian, địa điểm.
Trong câu trên “Learning English is a good opportunity to advance your career.”, ngoài những content words đã được xếp hàng ở trên, những từ còn lại: “is, a, to”, được gọi là funtion words.
Xét về một khía cạnh nào đó, Bạn có thể nghĩ là người trả lời nói nhiều, lắm chuyện, dài dòng. Nhưng đứng trên bình diện ngôn ngữ, đó là cách trả lời làm thỏa mãn người hỏi nếu họ thực sự muốn cụ thể, chi tiết về thông tin.
Bạn thử nghĩ mà xem, khi hai người nói chuyện với nhau, họ không chỉ đơn giản nói “Có” “Không” với dạng câu hỏi Yes/No question hay những câu mang tính chọn lựa..vv. Câu trả lời sẽ rất ngắn và tôi tin là sự thú vị trong cuộc trò chuyện cũng ngắn câu trả lời vậy.
Họ sẽ giải thích từng ý rất rõ ràng, cụ thể, mọi người đều có thể hiểu được, lý do tại sao, nói ý nào là xong ý đó, nấu món nào xong món đó để người nghe tường tận thông điệp mà không lòng thòng thắc mắc nào.
Trong một câu thường bao hàm 6 thành tố sau: who (ai), what (cái gì), when (khi nào), why (tại sao), where (ở đâu), how (thế nào). Không phải mọi câu đều chứa yếu tố đó, nhưng ít nhất cũng nên chứa 1 trong 6 thành tố đó mới đủ nghĩa. Cũng có thể linh động giữa các yếu tố, yếu tố mang thông tin nhiều nhất có thể ưu tiên nói trước. Sẽ tốt hơn nữa nếu giữa các ý có mối liên hệ chặt chẽ với nhau.
Trở lại câu ví dụ “Learning English is a good opportunity to advance your career.” bạn sẽ tự nặn ra cho mình thật nhiều câu hỏi và tự trả lời chúng. Chẳng hạn như:
Bạn dự đoán oán thắc mắc trong đầu người nghe: Việc học tiếng Anh cụ thể ở đây học cái gì?
Bạn tự trả lời: Học Giao tiếp chẳng hạn…
Bạn dự đoán oán thắc mắc trong đầu người nghe: Học tốt cỡ nào, kỹ năng ra sao thì mới thăng tiến được?
Bạn tự trả lời: Nói lưu loát, nghe thấu hiểu…
Bạn dự đoán oán thắc mắc trong đầu người nghe: Cơ hội tốt ở đây là gì?
Bạn tự trả lời: Thăng tiến công việc…
Bạn dự đoán oán thắc mắc trong đầu người nghe: Thăng tiến công việc rồi sao nữa?
Bạn tự trả lời: Được mức lương hậu hĩnh hơn, được trọng vọng và có vị thế hơn…
Có thể gọi vui cách này là “tự biên tự diễn”. Tất nhiên không phải Bạn giành hết đất diễn đâu, nhớ nhường sân khấu cho người đang nói chuyện nữa nhé.
Ban đầu, có thể Bạn sẽ thấy đôi chút khó khăn và khó chịu với cách phân tích và lập luận thế này. Tuy nhiên nếu bạn đầu tư luyện tập và không ngừng trao dồi thì công sức bỏ ra không lãng phí một chút nào. Bạn cũng sẽ ngạc nhiên về khả năng Nói và Viết tiếng Anh của mình. Cứ thử đi, rồi bạn sẽ biết nó tuyệt đến thế nào...
Cuối cùng, xin thân tặng các bạn Quà Tặng Miễn Phí - “500 Câu Hỏi và Trả Lời Phỏng Vấn Xin Việc Bằng Tiếng Anh”. Bao gồm video, audio và text.
